evolution-of-thai-toilet

วิวัฒนาการห้องน้ำไทย ในรอบ 250 ปี คุณคือเจนไหน?

 

วิวัฒนาการห้องน้ำไทย มีความเป็นมาอย่างไร แล้วคนเจนไหนจะผ่านห้องน้ำยุคไหนมาบ้าง บทความนี้มีคำตอบ

1. ทุ่ง ท่า ป่า แม่น้ำ

สำหรับผู้คนโดยทั่วไปในสมัยโบราณ ห้องน้ำก็คือ ทุ่ง ท่า ป่า แม่น้ำ ด้วยวิธีที่ตรงตัวเลยก็คือการเดินเข้าทุ่ง เข้าป่าลับตาคนไปทำธุระส่วนตัว หรือที่อยู่ใกล้แม่น้ำก็จะมีน้ำไว้ทำความสะอาดได้ด้วย

ในสมัยโบราณนั้น ยกเว้นแต่เพียงเหล่าพระสงฆ์ที่มีการสร้างห้องสำหรับขับถ่ายตามพระธรรมวินัยที่ให้ทำกิจกรรมในที่มิดชิด ทุกวันนี้ยังปรากฏหลักฐานทางประวัติศาสตร์เกี่ยวกับร่องของของส้วมที่สร้างจากหินแผ่นซ้อนต่อกัน โดยพบในเขตอรัญญิก เมืองกำแพงเพชร

ส่วนชนชั้นสูงจะใช้กระโถนในการขับถ่าย อาจมีห้องกั้นไว้สำหรับการนี้โดยเฉพาะ และจะมีบ่าวไพร่นำไปเททิ้งในแต่ละวัน

 

2. ส้วมหลุม

เป็นยุคแรกของพัฒนาการ ที่เวลาไปทุ่ง ไปป่า ก็จะขุดหลุมสำหรับถ่ายสิ่งปฏิกูล เมื่อเสร็จธุระก็ฝังกลบไปเพื่อไม่ให้เกิดความสกปรก ซึ่งส้วมหลุมจะอยู่ในช่วงต้นรัตนโกสินทร์เป็นต้นมา โดยเป็นส้วมสำหรับผู้คนทั่วไป ส่วนเจ้านายชนชั้นสูงเริ่มมีการนำเข้าวิวัฒนาการห้องน้ำแบบตะวันตก แม้ว่าจะยังไม่มีระบบประปาใช้ก็ตาม

 

3. ส้วมถังเท 

นับเป็นจุดเปลี่ยนของส้วมในประเทศไทย เพราะใน พ.ศ. 2440 ได้มีการออกพระราชกำหนดสุขาภิบาลกรุงเทพฯ ร.ศ. 116 โดยมีผลบังคับให้คนไทยต้องขับถ่ายในส้วม เพื่อป้องกันความสกปรก กลิ่นเหม็น และเกิดโรคระบาดตามมา ซึ่งพบได้บ่อยในช่วงเวลานั้น

ลักษณะของส้วมถังเทเลียนแบบมาจากส้วมหลุม แต่ใช้ถังอยู่ด้านล่างของหลุมแทน ด้านบนเป็นไม้กระดานที่มีช่องเจาะรูเอาไว้ โดยจะมีการกั้นห้องแบ่งเป็นห้องแถวไม้ยาวๆ ราว 5-6 ห้องเพื่อความเป็นกิจจะลักษณะ ทุกๆ วันจะมีการจัดเก็บถังออกไป และเปลี่ยนถังใหม่เข้ามาแทนที่ โดยมีบริษัทสอาดที่ได้รับสัมปทานทำหน้าที่นี้

ส้วมถังเทที่จัดสร้างโดยรัฐจะอยู่ตามถนนสายสำคัญๆ ในพระนคร เช่น ถนนบำรุงเมือง เฟื่องนคร เจริญกรุง แถววัดบวรนิเวศ วัดราชบูรณะ นอกจากนี้ยังมีการสร้างห้องน้ำส้วมถังเทอยู่ตามสถานที่ราชการต่างๆ รวมถึงบริเวณที่พักอาศัยของเจ้านายคนสำคัญอีกด้วย

 

4. ส้วมคอห่าน / ส้วมซึม 

ราว พ.ศ. 2460-2471 เป็นช่วงเวลาที่รัฐบาลร่วมมือกับมูลนิธิร็อกกี้เฟลเลอร์ จัดโครงการปราบโรคพยาธิปากขอ และมีการรณรงค์ให้คนไทยใช้ส้วม เพราะทั้งส้วมหลุมและส้วมถังเทก็ยังมีกลิ่นเหม็นและเป็นแหล่งแมลงวันชุกชุม

เกิดการประดิษฐ์ส้วมคอห่านเป็นครั้งแรกโดย พระยานครพระราม อดีตสมุหเทศาภิบาล ผู้ว่าราชการจังหวัดสวรรคโลกและอุตรดิตถ์ ใช้กลไลท่อปล่อยของเสียข้างใต้ให้เป็นท่อโค้งกลับ ทำให้น้ำยังคงขังอยู่ในคอท่อนั้น ป้องกันกลิ่นและป้องกันไม่ให้แมลงวันตอมสิ่งปฏิกูล เพราะของเสียต่างๆ เมื่อราดน้ำลงไปแล้วจะไหลไปยังบ่อใต้ดิน แต่ข้อเสียคือสิ่งปฏิกูลต่างๆ ที่ซึมลงในพื้นดินก็ยังก่อให้เกิดเชื้อโรคได้

ในภายหลังส้วมซึมมีการพัฒนาให้บ่อกักเก็บของเสีย เรียกว่า บ่อเกรอะ ทำจากคอนกรีต ซึ่งเป็นสิ่งประดิษฐ์ที่เข้ามาแทนที่ส้วมหลุ่มและส้วมซึม เป็นที่ใช้งานกันแพร่หลาย 

 

5. ส้วมชักโครก 

นับจาก พ.ศ. 2500 เป็นต้นมา จากส้วมซึมที่ต้องใช้น้ำตักราดให้สิ่งปฏิกูลไหลผ่านคอห่านลงไปยังบ่อเก็บกัก ส้วมชักโครกก็มาช่วยแก้ไขปัญหาน้ำด้วยการมีส่วนถังเก็บน้ำอยู่ด้านบน เวลากดชักโครก น้ำจะวนไหลไล่สิ่งปฏิกูลลงไป

ส้วมชักโครกประดิษฐ์ครั้งแรกโดย เซอร์ จอห์น แฮริงตัน ใน พ.ศ. 2139 แต่ที่เป็นต้นแบบสำหรับชักโครกที่เราใช้งานในทุกวันนี้มาจากการพัฒนาของ อเล็กซานเดอร์ คัมมิงส์ ใน พ.ศ. 2318 แต่กว่าที่ส้วมชักโครกจะมีใช้งานตามบ้านของคนธรรมดาก็ล่วงเลยไปอีกนาน หรือราวๆ ช่วงต้น พ.ศ. 2500


อ้างอิง

 


สอบถามเรื่องการติดตั้งและใช้งาน สามารถเพิ่ม ชาญไพบูลย์ เป็นเพื่อนทาง LINE ได้ที่ @Rasland หรือสอบถามรายละเอียดการซื้อสินค้าได้ที่ LINE @Charnpaiboon.sales เบอร์โทรศัพท์ 02-285-5795

ชาญไพบูลย์ ร้านค้าออนไลน์
Shopee: https://bit.ly/3H64bTv
Lazada: https://bit.ly/3LJtpup

กดติดตาม Facebook: ชาญไพบูลย์ l CharnPaiboon และทำความรู้จักแบรนด์ชาญไพบูลย์เพิ่มเติม กับหลักไมล์สำคัญในวาระครบรอบ 50 ปีได้ที่ www.charnpaiboon.com

RELATED STORY

Rasland-BLACK-OVO

Rasland Premium Collection BLACK OVO

คอลเล็กชัน BLACK OVO จาก Rasland เหมาะกับห้องน้ำทันสมัย เล่นสีขาว-ดำ ดูเรโทร และต่อท่อน้ำร้อน-น้ำเย็น ปรับอุณหภูมิน้ำได้ทุกจุดที่ติดตั้ง

Rasland-CHROMIUM-OVO

เรนชาวเวอร์ผสมร้อน-เย็น Rasland CHROMIUM OVO

OVO พรีเมียมคอลเล็กชัน สี Chromium ใหม่ล่าสุดจาก Rasland ชุดเรนชาวเวอร์ ผสมร้อน-เย็น รุ่น RA F621-F6666-V ราคา 4,990 บาท

Rasland-matching-CHROMIUM-OVO

Rasland จับคู่ Premium Collection CHROMIUM OVO

คอลเลกชันพรีเมียม OVO จาก Rasland สี Chromium เหมาะสำหรับ ห้องน้ำเรียบหรู และต่อท่อน้ำร้อน-น้ำเย็น ปรับอุณหภูมิน้ำได้ทุกจุดที่ติดตั้งอุปกรณ์

rainshower-BLACK-OVO

เรนชาวเวอร์ ผสมร้อน-เย็น BLACK OVO

เรนชาวเวอร์ BLACK OVO จาก Rasland รุ่น RA F621-F66-BLK เหมาะสำหรับบ้านที่ติดตั้งท่อน้ำร้อน-น้ำเย็น เรียบหรูด้วยวัสดุทองเหลืองแท้ทั้งชิ้น

preloader