ศัพท์น่ารู้คู่ห้องน้ำ เรียกอย่างไรให้ถูกต้อง

ศัพท์น่ารู้คู่ห้องน้ำ สำหรับคนที่เคยประสบปัญหาอุปกรณ์ในห้องน้ำเสีย แต่ก็ไม่รู้ว่าสิ่งที่เสียนั้นเรียกว่าอะไร จะถือตัวอย่างไปร้านก็เกะกะ จะสื่อสารกับช่างก็กลัวผิด เผลอๆ สุ่มสี่สุ่มห้าซื้อผิดมาก็ฟาวล์เปล่าๆ

ชาญไพบูลย์ ขอแนะนำอุปกรณ์อะไหล่ทั้งชิ้นเล็กชิ้นใหญ่ ที่บางครั้งเหมือนจะรู้แต่ก็ไม่รู้ ให้คุณๆ ได้อัพเลเวลความโปรมากขึ้น ทั้งรู้จักชื่อ ทั้งฟังก์ชันการใช้งาน ทีนี้จะเสียหรือจะซ่อมก็ไม่ต้องกลัวอีกต่อไป

สายน้ำดี ไม่ได้เกี่ยวข้องกับของเหลวในร่างกายแต่อย่างใด แต่คือเส้นทางการเดินน้ำดี หรือน้ำประปาที่สะอาด เข้าสู่อุปกรณ์ต่างๆ ในทั้งโถส้วม อ่างล่างหน้า ก๊อกน้ำ หรือเวลาที่สายต่างๆ ในห้องน้ำเกิดการรั่วซึมก็มักจะเกิดขึ้นที่สายน้ำดีได้ง่าย

สายน้ำดีมี 2 ประเภทหลักๆ คือ สายน้ำดีใยแก้ว ซึ่งทำจากพลาสติกใสหรือสีขาวขุ่น ภายนอกจะมองเห็นเป็นตารางถี่ๆ ซึ่งเกิดจากใยแก้วที่ถักเสริมด้านในเพื่อเพิ่มความแข็งแรง เมื่อน้ำดีเดินทางเข้าสู่สายน้ำดีประเภทนี้จะเกิดการพองตัวขึ้นเล็กน้อยตามแรงดันของน้ำ จึงจำเป็นที่จะต้องทดสอบแรงดันน้ำว่าเหมาะกับสายน้ำดีประเภทนี้หรือไม่ ส่วนจุดที่ควรระวังของสายประเภทนี้คือบริเวณข้อต่อมักมีน้ำรั่วซึมได้ ควรเลือกข้อต่อที่ทำจากโลหะจะแข็งแรงกว่าพลาสติก

ประเภทที่ 2 คือสายน้ำดีสเตนเลสถัก ภายในคือสายที่ทำมาจากพลาสติก แต่ภายนอกเสริมความแข็งแรงด้วยสเตนเลสถักหุ้มตลอดสาย ซึ่งถ้าทำจากวัสดุที่ได้มาตรฐานทั้งคู่ก็จะไม่เกิดการปริแตก และมีอายุการใช้งานที่ยาวนาน

วิธีทดสอบสายน้ำดีก็คือ เมื่อเลือกซื้อจะต้องดูแรงดันน้ำ ระยะระหว่างท่อกับสุขภัณฑ์ เพื่อให้สายน้ำดีไม่สั้นหรือยาวจนเกิดการพับ หรือถ้าสามารถก็ลองขอร้านม้วนดูว่าสายมีความยืดหยุ่นหรือเปล่าก็เป็นการทดสอบขั้นต้นได้

*รูปผลิตภัณฑ์ตัวอย่าง สายน้ำดีสเตนเลสถัก ยี่ห้อ BEN ความยาว 60 เซนติเมตร ราคา 59 บาท

ไม่ว่าจะเป็นอ่างล้างหน้าหรือซิงก์ล้างจานก็ต้องมีระบบ ท่อน้ำทิ้ง ซึ่งคือระบบรวมน้ำเสียหรือน้ำที่ใช้แล้วระบายออกจากตัวบ้าน ซึ่งความสำคัญคือนอกจากมีฟังก์ชันระบายน้ำแล้ว ยังช่วยในเรื่องกลิ่นและป้องกันสัตว์และแมลงต่างๆ เข้าสู่ตัวบ้านผ่านท่ออีกด้วย

ท่อน้ำทิ้ง แบ่งเป็น 2 แบบใหญ่ๆ ได้แก่ ท่อน้ำทิ้งแบบกระปุก หรือ Bottle Trap เหมาะสำหรับการติดตั้งในพื้นที่จำกัด เช่น ใต้อ่างล้างหน้าหรือโถปัสสาวะชาย ภายในกระปุกจะมีน้ำขังอยู่ น้ำจะช่วยกันกลิ่นไม่ให้ไหลย้อนกลับ ซึ่งเมื่อไหร่ที่น้ำแข็งหรือไม่ได้ใช้การนานๆ กลิ่นก็จะกลับมา

แบบที่ 2 ซึ่งได้รับความนิยมมากขึ้นคือ ท่อน้ำทิ้งแบบคอห่าน หรือที่เรียกกันว่า P-Trap หรือ U-Trap มีลักษณะโค้งคล้ายตัว P ฟังก์ชันคือน้ำก็จะขังอยู่ในกระเปาะตัว P นั้น เมื่อต่อเข้ากับท่อตรงดิ่งด้านบนทำให้กลิ่นย้อนกลับขึ้นไปได้ยากขึ้น แถมสามารถถอดล้างทำความสะอาดได้ ทำให้กำจัดกลิ่นและสิ่งสกปรกได้อย่างตรงจุดมากขึ้น

อย่าเพิ่งสับสนกับอุปกรณ์ประดับยนต์ เพราะในห้องน้ำก็มี วาล์วลอย เช่นกัน จริงๆ แล้ววาล์วลอยคืออุปกรณ์ที่ใช้ปิดเปิดน้ำที่มีรูปแบบลอยตัว ซึ่งสามารถแยกย่อยไปได้อีกทั้ง วาล์วฝักบัว หรือสวิตช์ปิดเปิดน้ำฝักบัว, สต็อปวาล์ว หรือจุดที่ควบคุมการปิดเปิดของน้ำดีที่จะไหลเข้าไปในอุปกรณ์หรือสุขภัณฑ์ต่างๆ

อีกทั้งยังช่วยควบคุมแรงดันน้ำ, สต็อปฝักบัว คือสต็อปวาล์วที่ใช้กับชุดฝักบัว ที่มีทั้งแบบ 2 ทางและ 3 ทาง ซึ่งมีวัสดุของผลิตภัณฑ์ที่หลากหลาย ทั้งทองเหลือง, ซิงก์, สเตนเลส ทั้งหมดราคาและคุณภาพใกล้เคียงกัน ขึ้นอยู่กับว่าดีไซน์ไหนที่เข้ากับห้องน้ำของเรา

สะดืออ่าง ก็เหมือนกับสะดือคน เพราะอยู่ตรงจุดศูนย์กลางของอ่าง ไม่ว่าจะเป็นอ่างล้างหน้าหรืออ่างอาบน้ำ ทำหน้าที่ควบคุมการไหลของน้ำจากอ่างสู่ท่อน้ำทิ้ง สามารถกักน้ำให้อยู่ในอ่าง และทุกวันนี้ก็ยังมีฟังก์ชันในการกรองเศษสิ่งสกปรกก่อนลงท่ออีกด้วย

สะดืออ่างมีทั้งหมด 3 แบบ แบบแรกคือสายโซ่ คือรุ่นคลาสสิกที่หลายคนคุ้นเคย มีสายโซ่ผูกไว้กับจุกปิดซึ่งอาจเป็นยางสีดำหรือวัสดุอื่น, แบบที่ 2 คือแบบกด คือเมื่อกดลงไป ตัวสะดือจะเด้งขึ้นมา และเมื่อกดลงอีกครั้งก็จะเป็นการกักน้ำ และแบบที่ 3 Pop-Up ซึ่งมีปุ่มควบคุมการกักน้ำแยกต่างหาก ส่วนใหญ่จะพบในอ่างอาบน้ำ วิธีใช้เมื่อหมุนทวนเข็มนาฬิกาจะปล่อยน้ำ และหากอยากกักน้ำให้หมุนตามเข็มนาฬิกา

วาล์วขับล้าง หรือฟลัชวาล์ว มักใช้เรียกตัวควบคุมน้ำเพื่อชะล้างน้ำเสียในโถปัสสาวะชายหรือชักโครก ให้ไหลลงสู่ท่อน้ำทิ้ง หากนึกภาพไม่ออกให้นึกถึงโถส้วมในห้างสรรพสินค้าที่มีก้านโยกเพื่อกดน้ำทิ้ง ก็เรียกชุดกดน้ำนั้นว่าวาล์วขับล้างได้เช่นกัน

นี่ไม่ใช่ฮีโร่สายอึดถึกหรือพลังชีวิตสูงในเกมแต่อย่างใด แต่วัสดุชิ้นเล็กๆ อย่าง โอริง หรือปะเก็นยาง ก็มีส่วนสำคัญที่ขาดไม่ได้ เพราะทำหน้าที่เชื่อมต่ออุปกรณ์ชิ้นต่างๆ เพื่อป้องกันการรั่วซึมของน้ำ ทำให้วัสดุชิ้นต่างๆ เกลียวเข้ากันได้อย่างแน่นขึ้น วัสดุทำมาจากยางที่มีความเหนียว ทนทาน และมีความยืดหยุ่นสูง นอกจากนั้นแล้วยังมีปะเก็นยางที่มีมุ้งลวดตรงกลางเพื่อป้องกันเศษดิน เศษกรวด ไม่ให้ตกลงไปที่หัวฉีดชำระ ป้องกันการเสียหายหรือทำให้น้ำหยดไม่หยุดได้