ห้องน้ำผู้สูงอายุ สิ่งที่ต้องรู้ก่อนรีโนเวตให้ผู้สูงวัยที่บ้านใช้ห้องน้ำได้อย่างปลอดภัย

ห้องน้ำผู้สูงอายุ สิ่งที่ต้องรู้ก่อนรีโนเวตให้ผู้สูงวัยที่บ้านใช้ห้องน้ำได้อย่างปลอดภัย

ห้องน้ำผู้สูงอายุ เป็นปัจจัยสำคัญมากๆ สำหรับบ้านที่มีผู้สูงวัยให้ต้องดูแล จึงจำเป็นต้องเน้นถึงความปลอดภัยเป็นหลัก โดยเฉพาะการเข้าห้องน้ำ ซึ่งเคยมีเหตุการณ์ที่ผู้สูงอายุเข้าห้องน้ำแล้วลื่น ส่งผลทำให้บาดเจ็บเล็กน้อยจนถึงอาการหนัก ดังนั้นจึงจะต้องใส่ใจในการเลือกห้องน้ำให้ปลอดภัย เพราะผู้สูงอายุมีร่างกายที่ไม่ค่อยแข็งแรง พละกำลัง สายตา และการดูแลตัวเองค่อนข้างน้อย ลูกหลานในบ้านจึงต้องคำนึงถึงห้องน้ำผู้สูงอายุที่ปลอดภัยและใช้งานได้จริง รวมถึงยังคงความสวยงามสะอาดสะอ้านอีกด้วย

ชาญไพบูลย์ ได้รวบรวมปัจจัยสำคัญในการออกแบบ ห้องน้ำผู้สูงอายุ เพื่อใช้เป็นไกด์ไลน์สำหรับทำห้องน้ำใหม่ รีโนเวต หรือปรับปรุงเพื่อผู้สูงวัยที่เรารัก ซึ่งปัจจัยสำคัญที่ต้องคำนึงถึงมีดังนี้

โดยปกติแล้วห้องน้ำภายในบ้านอาจจะไม่ได้แบ่งออกเป็นโซนเปียกและโซนแห้ง แต่สำหรับผู้สูงอายุนั้นควรออกแบบให้ห้องน้ำแยกพื้นที่เปียกและแห้ง เพื่อเอื้อประโยชน์ในการใช้งาน

• แยกพื้นที่เปียกและพื้นที่แห้ง
• พื้นห้องน้ำควรปรับให้มีความเรียบเสมอกัน ไม่สูงๆ ต่ำ ๆ 
• พื้นภายในห้องน้ำต้องไม่ลื่น เพื่อป้องกันผู้สูงอายุลื่นล้ม แนะนำเป็นพื้นกันลื่น อาจจะเป็นพื้นกระเบื้อง หรือพื้นไม้ก็ได้ 
• กระเบื้องปูพื้น เลือกแบบที่มีค่า Ramp หรือค่า R10 ขึ้นไป เพื่อให้พื้นผิวกระเบื้องมีความหนืดมากยิ่งขึ้น

ห้องน้ำผู้สูงอายุ ควรออกแบบตกแต่งทีเดียวจบเพื่อการใช้งานยาวนานจะดีกว่า โดยเฉพาะพื้นที่รอยต่อระหว่างด้านนอกและด้านในห้องน้ำที่หลายคนอาจจะหลงลืม การยกพื้นสูงต่ำไม่เท่ากันอาจจะเป็นปกติของห้องน้ำโดยทั่วไป แต่สำหรับผู้สูงวัย ควรจะปรับให้พื้นมีความสูงที่เสมอกัน เพื่อป้องกันการสะดุดลื่นล้ม และสำหรับผู้สูงวัยที่จำเป็นต้องใช้รถเข็น

ราวจับนับเป็นสิ่งสำคัญที่ขาดไม่ได้ เนื่องจากว่าผู้สูงอายุอาจจะลุกนั่งบนชักโครกไม่สะดวก การมีราวจับข้างๆ ชักโครกจะช่วยให้ผู้สูงอายุจับและยืนขึ้นได้โดยไม่ลำบากนัก และที่สำคัญคือควรติดตั้งอย่างแน่นหนา เพื่อให้การรับน้ำหนักเป็นไปได้โดยปลอดภัย

• ราวจับบริเวณอาบน้ำ ควรติดตั้งราวพยุงตัวในแนวดิ่ง เพื่อใช้ในการเกาะยึดเวลาที่เคลื่อนไหว หรือลุกนั่ง โดยติดตั้งราวพยุงตัวให้สูงจากพื้นประมาณ 60-85 เซนติเมตร

• ราวทรงตัวแบบค้ำยันบริเวณชักโครก ราวจับพยุงตัวสำหรับลุกนั่งที่ด้านข้างชักโครก ติดตั้งฝั่งเดียวหรือสองฝั่งก็ได้ หรือจะเป็นราวทรงตัวด้านหนึ่ง และราวติดผนังอีกด้านหนึ่งก็ได้เช่นกัน โดยระยะติดตั้งควรสูงจากพื้นประมาณ 58-70 เซนติเมตร

•  ฝักบัวที่ใช้สำหรับอาบน้ำ ควรเลือกใช้แบบที่ปรับระดับสูง-ต่ำได้ เพื่อที่จะไม่ต้องเอื้อมสูงในการหยิบใช้งาน ควรเป็นก๊อกฝักบัวแบบก้านโยก ใช้งานง่าย
• หากติดตั้ง เครื่องทำน้ำอุ่น ควรปรับอุณหภูมิให้เหมาะสม เพื่อให้ผู้สูงอายุได้อาบน้ำอย่างอบอุ่น เพราะบางคนสายตาไม่ดีจนไม่สามารถปรับอุณหภูมิของเครื่องทำน้ำอุ่นได้ด้วยตัวเอง ลูกหลานจึงควรที่จะปรับอุณหภูมิไว้ให้ผู้สูงอายุได้ใช้งานได้ทันที 
• พรมกันลื่น ติดตั้งไว้ในบริเวณอาบน้ำ เพื่อช่วยป้องกันการลื่นเวลาพื้นที่อาบน้ำเปียก
• เก้าอี้นั่งอาบน้ำ แน่นอนว่าผู้สูงอายุอาจจะไม่สะดวกในการยืนอาบน้ำ เหมือนกับคนอายุน้อยๆ ดังนั้นการเลือกเก้าอี้ที่เหมาะสำหรับสรีระ ที่นั่งกว้าง มั่นคงแข็งแรง และที่สำคัญจะต้องไม่ลื่น เพื่อให้ผู้สูงอายุได้นั่งอาบน้ำได้อย่างสะดวก

• อ่างล้างหน้า ควรเลือกใช้แบบที่เป็นขอบมน ด้านหน้ามีความโค้งเว้า จะช่วยให้ผู้สูงอายุใช้อ่างล้างหน้าได้สะดวกขึ้น และการติดตั้งต้องมั่นคงแข็งแรงพอจะรับน้ำหนักจากการเท้าแขนได้ด้วย
• ก๊อกน้ำอัตโนมัติ หรือก๊อกน้ำที่มีระบบเซนเซอร์ ในการเปิดปิดน้ำแบบอัตโนมัติ เพราะก๊อกน้ำแบบนี้จะช่วยให้ผู้สูงอายุสามารถล้างมือล้างหน้าได้อย่างสะดวกโดยไม่ต้องออกแรง หรืออาจเลือกก๊อกน้ำแบบก้านปัดเพื่อลดแรงในการใช้งาน

ชักโครกที่เหมาะกับห้องน้ำผู้สูงอายุ เป็นสิ่งที่ควรใส่ใจในการเลือกสรร โดยเฉพาะในปัจจุบันนี้มีการพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ เพื่ออำนวยความสะดวกให้กับผู้สูงวัยอยู่ตลอดเวลา ไม่ว่าจะเป็นราวพยุงแบบยกได้เมื่อไม่ใช้งาน เป็นต้น

• ตัวชักโครกควรมีความกว้าง 35-40 เซนติเมตร ทั้งนี้เพื่อให้มีความกว้างพอในการรองรับน้ำหนักของผู้สูงอายุนั่นเอง เพราะจังหวะในการลุกนั่งของผู้สูงอายุค่อนข้างลำบาก การมีชักโครกที่ค่อนข้างกว้างก็จะทำให้ลุกนั่งสะดวกและทำธุระส่วนตัวได้อย่างสบาย ไม่เมื่อย 
• ส่วนสูงของชักโครก แนะนำโถที่สูงจากพื้นประมาณ 40-45 เซนติเมตร เพื่อให้ลุกนั่งได้แบบไม่ต้องย่อตัวลงมากเกินไปนัก 
• ที่กดน้ำและสายฉีดชำระ ให้ติดตั้งไว้ด้านข้าง เพื่อจะได้ไม่ต้องเอี้ยวตัวมากจนเกินไป
• ฝารองนั่ง ถ้าเลือกใช้แบบอัตโนมัติจะอำนวยความสะดวกได้ดี หรือเลือกใช้ฝารองนั่งที่ผลิตจาก UF พอลิยูเรียฟอร์มาลดีไฮด์ ซึ่งมีความเหนียว ทนทานต่อการแตกหัก

ประตูห้องน้ำมีความสำคัญมากๆ เพราะเป็นปราการด่านสำคัญที่จะเปิดให้เราเข้าไปช่วยเหลือผู้สูงอายุได้ยากหรือง่ายแตกต่างกันไป ดังนั้นประตูห้องน้ำผู้สูงอายุควรใช้เป็นแบบบานเลื่อน และมีขนาดกว้างไม่น้อยกว่า 90 เซนติเมตร เพื่อให้ผู้สูงอายุเข้าไปทำธุระส่วนตัวได้อย่างสะดวก หรือในขณะเดียวกัน ผู้สูงอายุบางท่านที่จะต้องนั่งวีลแชร์ก็สามารถเข็นเข้าไปได้เลย และควรติดตั้งสวิตช์ฉุกเฉินไว้ใกล้กับบริเวณชักโครกหรืออ่างอาบน้ำ เพื่อให้ผู้สูงอายุกดเรียกให้ลูกหลานเข้ามาช่วยดู หากเกิดอะไรขึ้นภายในห้องน้ำ

เพื่อความปลอดภัยของผู้สูงอายุ ปลั๊กไฟภายในห้องน้ำควรจะมีฝาเปิดปิดเพื่อไม่ให้เกิดอันตราย กรณีมือเปียกแล้วเกิดไปโดนปลั๊กไฟ

ภายในห้องน้ำควรมีความสว่างมากเพียงพอ เนื่องจากผู้สูงอายุจะมีปัญหาทางด้านสายตากันส่วนใหญ่ ดังนั้นการเปิดไฟส่องสว่างจะทำให้มองเห็นได้ชัดขึ้น

หลีกเลี่ยงการเลือกไฟหรี่ ไฟสีเหลือง หรือสีไฟที่มองเห็นได้ไม่ชัด เพราะนั่นอาจจะทำให้ผู้สูงอายุวิงเวียนศีรษะจากแสงไฟ และเป็นลมในห้องน้ำได้

ไม่ว่าคุณจะรีโนเวทห้องน้ำ หรือจะสร้างห้องน้ำผู้สูงอายุขึ้นมาใหม่เลยก็ตาม แนะนำให้ใส่ใจกับการออกแบบ ซึ่งจะต้องคำนึงถึงข้อมูลต่างๆ ที่เราแนะนำ เพราะผู้สูงอายุนั้นเป็นบุคคลสำคัญที่อยู่ในบ้าน ไม่ว่าจะเป็นคุณพ่อ คุณแม่ หรือปู่ย่าตายาย ที่คุณจะต้องดูแลและใส่ใจท่านอย่างเป็นพิเศษ

การเลือกอุปกรณ์ที่ใช้ในการออกแบบ ห้องน้ำผู้สูงอายุ จะต้องเลือกอย่างดี มีคุณภาพ และที่สำคัญคือจะต้องเน้นถึงความปลอดภัยเป็นหลัก ให้ผู้สูงอายุได้ใช้งานได้อย่างสะดวกสบาย

นอกจากนี้ความใส่ใจที่คุณมอบให้ท่านในการออกแบบห้องน้ำผู้สูงอายุจะทำให้ท่านประทับใจว่าลูกหลานภายในบ้านเป็นห่วงและสนใจท่าน อยู่เป็นร่มโพธิ์ร่มไทรให้กับลูกหลานไปนานๆ

รีโนเวทห้องน้ำ ขั้นตอนเป็นอย่างไร สิ่งต้องเตรียมมีอะไรบ้าง

รีโนเวทห้องน้ำ ขั้นตอนเป็นอย่างไร สิ่งต้องเตรียมมีอะไรบ้าง

คำถามยอดฮิตอีกครั้งสำหรับใครที่คิดจะ รีโนเวทห้องน้ำ ซึ่งคำตอบที่ง่ายและสั้นที่สุด และเราอาจได้ยินบ่อยๆ คือใช้เงินแก้ปัญหา โปรยเงินเข้าไปค่ะ

แต่ถ้าตอบแบบสวยๆ ทรงภูมิ ดูมีความรู้ละเอียดเรื่องงานบ้านงานช่าง ก็ขอให้ตอบว่า “การวางแผนและการจัดการที่ดีจะทำให้การรีโนเวทห้องน้ำเป็นไปได้แบบไม่ปวดหัว และออกมาสวยได้ตามที่ต้องการ”

ชาญไพบูลย์ ผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภัณฑ์มากว่า 50 ปี ได้รวบรวมเหตุปัจจัยและขั้นตอนครบทุกกระบวนการในการรีโนเวทห้องน้ำมาให้แล้ว เชื่อใจได้ว่าอ่านขั้นตอนต่างๆ ไล่ไปเรื่อยๆ ไม่ว่าใครก็สามารถรีโนเวทห้องน้ำ หรือไปพูดคุยต่อกับช่าง ผู้รับเหมา ได้แบบรู้เรื่อง!

ตรวจสอบดูความเสียหายหรือความต้องการว่าจะเปลี่ยนมากน้อยแค่ไหน

🔹  การเปลี่ยนเพียงก๊อกน้ำ ฝักบัว โถสุขภัณฑ์
🔹  สำรวจพื้น ยาแนว ผนัง ว่าต้องการเปลี่ยนหรือไม่
🔹  กรณีห้องน้ำบ้านเก่า ควรตรวจตราระบบกันซึมด้วยว่าต้องทำใหม่หรือไม่
🔹  เพราะถ้าเป็นการรีโนเวท ตกแต่งใหม่ โดยที่ไม่กระทบกับการวางท่อและที่ตั้งสุขภัณฑ์เดิม ก็จะทำได้โดยไม่กระทบระบบท่อต่างๆ
🔹  แต่ถ้าเป็นการรีโนเวทแบบรื้อสร้างใหม่ เปลี่ยนระบบท่อ ก็ต้องเรียกว่างานใหญ่ เพราะต้องเริ่มต้นจากศูนย์กันไปเลย

เมื่อตกลงใจได้แล้วว่าจะรีโนเวทห้องน้ำแบบไหน ขั้นต่อไปก็ต้องรับบทเป็นช่างลงหน้างานไปทำการวัดขนาดห้องน้ำ แบ่งส่วนแห้ง ส่วนเปียก ทดลองจัดตำแหน่งอุปกรณ์ตกแต่งต่างๆ

🔹  ส่วนนี้ใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ช่วยคำนวณได้ มีหลายแอปพลิเคชั่นให้เลือกสรร เช่น RoomStyler.com, Home by me
🔹  กำหนดขนาด สัดส่วน ฟังก์ชั่นการใช้งาน สไตล์ห้องน้ำที่ต้องการ ใช้ประกอบในการหาแบบจากแพลตฟอร์มต่างๆ แนะนำ Pinterest, IG แต่งบ้านสไตล์ดีๆ มีเยอะมาก
🔹  กรณีมีผู้สูงวัยในบ้าน อาจมองไกลด้วยการติดตั้งราวจับต่างๆ ประกอบการใช้งานไว้เลย

เมื่อหาแบบที่ถูกใจได้แล้ว ก็ถึงเวลาคำนวณราคาคร่าวๆ เริ่มจากวัสดุที่ใช้ในการรีโนเวท ทั้งสุขภัณฑ์ชิ้นใหม่ วัสดุปูพื้นและผนัง ฝักบัว ก๊อกน้ำ อ่างล้างหน้า ฯลฯ ในขั้นตอนนี้จะทำให้เราเห็นภาพรวมของราคาทั้งหมด

กรณีที่เริ่มรู้สึกว่างบบานปลายหรือไปไกลกว่าตัวเลขที่วางไว้ สามารถปรับลดจนอยู่ในงบประมาณที่เหมาะสม

🔹  ควรเลือกวัสดุและผลิตภัณฑ์ที่ตอบโจทย์การใช้งานของเราเป็นหลัก
🔹  หาคู่เทียบสุขภัณฑ์ที่ออกแบบใกล้เคียง คุณภาพรับได้ ถ้าเป็นคนที่ชอบรีโนเวทเป็นประจำ
🔹  หรือเลือกซื้อผลิตภัณฑ์คุณภาพ ทนทาน ใช้ได้นาน เพื่อที่จะยืดอายุการใช้งานให้นานขึ้น

ข้อนี้คอนเฟิร์มว่าขึ้นอยู่กับดวงด้วยเหมือนกัน เพราะถ้าโชคดีได้ผู้รับเหมาที่งานดี งานละเอียด ก็เรียกได้ว่าห้องน้ำสวยถูกใจแน่ๆ

ปัจจุบันมีบริการงานช่างจากหลายห้างร้าน ทั้ง HomePro, ไทวัสดุ, SCG ที่มีบริการหลังการขายในส่วนของช่างห้องน้ำ เพื่อช่วยเรารีโนเวทห้องน้ำได้ในฝีมือคุณภาพอีกด้วย

เวลาช่างรับเหมามาช่วยเรารีโนเวทห้องน้ำ อุปกรณ์และสุขภัณฑ์ต่างๆ เราเป็นฝ่ายที่ต้องไปช้อปปิ้งมาเตรียมไว้ให้ โดยเลือกตามความต้องการและเหมาะกับห้องน้ำที่เราออกแบบไว้

🔹  วัสดุ ของผลิตภัณฑ์ที่เลือกใช้ เน้นความทนทานเพื่อรองรับการใช้งานเป็นประจำ
🔹  ทำความสะอาดง่าย เหตุผลที่ควรคำนึงถึง เพราะหลังจากนี้ห้องน้ำก็ต้องการการทำความสะอาดเป็นประจำ เพื่อให้ดูใหม่อยู่เสมอ
🔹  ราคา อยู่ในเกณฑ์ที่ยอมรับได้ การได้ลองเลือกซื้อที่ตัวแทนจำหน่ายจะทำให้เราได้ข้อมูลโดยละเอียดของผลิตภัณฑ์แต่ละอย่างได้ชัดเจนมากยิ่งขึ้น
🔹  รับประกัน ระยะเวลาการรับประกันจะช่วยการันตีการใช้งานได้ด้วย เลือกสินค้าที่มีการรับประกัน และบริการหลังการขายที่รวดเร็ว สะดวกสบาย
🔹  ประหยัดและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม

กรณีที่จ้างผู้รับเหมารีโนเวทห้องน้ำให้เลยก็สะดวกสบาย เพียงแค่คอยตรวจสอบความคืบหน้าของงานเป็นประจำ และละเอียดในการตรวจรับงาน ก็น่าจะสำเร็จลุล่วงด้วยดี

กรณีที่จ้างช่างและเราคอยกำกับดูแล ก็อาจจะเป็นงานที่เหนื่อยหน่อย แต่ได้ผลตรงตามใจที่ต้องการ เพราะอย่าลืมว่าห้องน้ำมีรายละเอียดจุกจิกที่คิดไม่ถึงอยู่เป็นจำนวนมาก

สิ่งที่ควรตรวจสอบให้เรียบร้อยและแน่ใจก่อนลงมือทำ

🔹  ปลั๊กในห้องน้ำ ถ้ามีควรเป็นปลั๊กแบบกันน้ำ สายไฟที่ใช้ควรฝังอยู่ภายในผนัง และมีท่อป้องกันก่อนถึงผนัง แน่นอนว่าควรจัดวางสายไฟในบริเวณที่ไม่โดนน้ำ เพื่อความปลอดภัp
🔹  ระยะห่าง ความกว้าง ความสูง และการวางติดตั้งสุขภัณฑ์ที่เหมาะสมกับการใช้งาน สิ่งนี้เป็นปัญหาใหญ่มาก และมักจะพบอยู่เสมอ เช่น การติดตั้งก๊อกน้ำที่ไกลจากอ่างล้างมือจนใช้งานยาก, ชักโครกที่ติดห่างจากผนังห้องน้ำเกินไป จนต้องแก้ปัญหาเฉพาะหน้า และทำให้ห้องน้ำผิดไปจากที่วางแผนไว้, การติดตั้งกระเบื้องที่ลายไม่ชนกันสวยงาม เพราะไม่ได้หมุนทิศทางกระเบื้องให้ตรงตามลายที่ควรจะเป็น เป็นต้น
🔹  พื้นห้องน้ำ ควรมีการลาดเอียงเพื่อให้น้ำไม่ขังนองพื้น
🔹  เลือกใช้ยาแนวที่ทนทาน ซึ่งอาจมีราคาสูงกว่าหน่อย แต่คุ้มค่าในระยะยาว
🔹  ตรวจเช็กระบบระบายน้ำเสีย-น้ำดีที่เป็นส่วนที่สำคัญที่สุด เพราะห้องน้ำไม่ควรมีน้ำรั่วในผนัง มีท่อตัน มีกลิ่นเหม็น หรือพื้นรั่วซึม ควรจะต้องรู้ว่าช่างต่อท่อและวางท่ออย่างไร เพื่อให้การซ่อมแซมในภายหลังเป็นไปได้โดยสะดวก และทำให้ห้องน้ำที่รีโนเวทใหม่ ไม่ต้องรื้อใหม่ในเวลาอันรวดเร็ว